top of page

Duman Dedektörleri

Duman Dedektörlerinin Temel Görevi ve Çalışma Prensibi

Görünmeyeni Fark Eden Hassas Algılama Sistemleri

Duman dedektörleri, yangının en erken aşamasında (alev oluşmadan önce) havadaki partikül yoğunluğunu tespit ederek alarm veren sistemlerdir. Bu sayede insanlar dumanı fark etmeden çok önce binadan tahliye edilebilir.
Dedektörler, genellikle tavan bölgelerine monte edilir ve ısıdan önce çıkan dumanı algılayarak merkezi yangın paneline sinyal gönderir.

İki temel dedektör tipi vardır:

  • İyonizasyon tipi: Havadaki elektriksel yük dengesini bozan duman partiküllerini algılar.

  • Optik (fotoelektrik) tipi: Işık demetinin dumanla bozulmasını tespit eder.

Bu cihazlar, yangın algılama sistemlerinin kalbidir. İyi yerleştirilmemiş veya çalışmayan dedektörler, sistemin tümünü anlamsız hale getirir.
Bu nedenle, montaj konumu, algılama açısı ve çevresel etkenler dikkatle analiz edilmelidir.

Duman dedektörlerinin öne çıkan özellikleri:

  • Hızlı tepki süresi (3–7 saniye)

  • Alevsiz yangınlarda bile uyarı üretme

  • Otomatik kontrol paneli bağlantısı

  • Alarm sistemleriyle entegre çalışma

Duman Dedektörü Türleri ve Kullanım Alanları

Uygulamaya Göre Doğru Dedektör Seçimi

Her Alan, Aynı Tip Dedektörü Kaldıramaz

Her binanın fonksiyonu farklı olduğu için duman dedektörü tipi de ona göre belirlenmelidir.
Örneğin, mutfaklarda kullanılan klasik dedektörler yanlış alarm üretebilir. Bu nedenle ısı dedektörü veya yanlış alarm önleyici filtreli modeller tercih edilir.

Başlıca duman dedektörü çeşitleri:

  • Optik Dedektörler: Otel odaları, ofis alanları

  • İyonizasyon Dedektörleri: Hızlı duman üretimi olan bölgeler

  • Doğrusal (Beam) Dedektörler: Depolar, hangarlar, büyük holler

  • Adresli Dedektörler: Bina otomasyon sistemine entegre edilebilen, noktasal izleme sağlayan gelişmiş modeller

Bunun dışında kombine sensörlü, sıcaklık algılamalı ve karbonmonoksitli hibrit modeller de mevcuttur.
Uygun olmayan dedektör seçimi, sık yanlış alarmlar ve algılama gecikmesi gibi riskleri doğurur.

Montaj Yüksekliği, Bölgelendirme ve Yerleşim Kriterleri

Algılama Etkinliği İçin Doğru Konumlandırma

Her 60–80 m²’ye Bir Dedektör Kuralı

Bir dedektör yalnızca mevcut olmasıyla değil, doğru yerde olmasıyla anlam kazanır.
Yönetmelikler ve üretici kılavuzları doğrultusunda, dedektörler yüksek tavanlı alanlarda ısı birikimi etkisi hesaba katılarak yerleştirilmelidir.
Dumanın tavan boyunca hareketi göz önünde bulundurularak köşelere değil, serbest hava akımı bulunan noktalara monte edilmelidir.

Yerleşim kriterleri şunlardır:

  • Maksimum koruma alanı genellikle 80 m²

  • Dedektörler arası mesafe: 6–9 metre

  • Tavandan düşüş mesafesi: 0.5–1.2 metre

  • Engelleyici unsur (bölme, asma tavan vb.) olmamalı

Ayrıca dedektörler, klima menfezi ya da yoğun hava sirkülasyonu olan alanlara yerleştirilmemelidir.

Bakım, Test ve Kalibrasyon Süreçleri

Her Alarmın Gerçek Olmadığından Emin Olunmalı

Kir, Toz ve Nem Performansı Etkiler

Duman dedektörleri hassas sensörlere sahip oldukları için zamanla tozlanma, nemlenme ve sinyal zayıflaması gibi problemler yaşayabilir. Bu nedenle düzenli olarak test edilmeli ve gerekiyorsa kalibrasyona alınmalıdır.

Bakım işlemleri şunları içerir:

  • Dış gövdenin toz ve kirden arındırılması

  • Sensör bölgesinin özel spreylerle temizlenmesi

  • Test butonu ile fonksiyon kontrolü

  • Panelden sinyal alınıp alınmadığının doğrulanması

Yılda en az 1 kez bakım yapılmalı, bakım tarihi etiketle cihaz üzerinde belirtilmelidir.
Özellikle oteller ve hastaneler gibi sürekli insan bulunan alanlarda bu işlemler daha sık aralıklarla yapılmalıdır.

bottom of page