top of page

Yangın Tahliye ve Yönlendirme Sistemleri

Acil Durumlarda İnsan Davranışını Yönlendirmek

Tahliye ve Yönlendirme Sistemlerinin Kritik Rolü

Yangın sırasında yaşanan panik, çoğu zaman fiziksel risklerden daha büyük tehlikeler oluşturur. İşte bu noktada tahliye ve yönlendirme sistemleri, insan davranışını kontrol altına alarak hayati bir görev üstlenir. Bu sistemler; yangın anında insanların güvenli çıkış yollarını fark etmelerini sağlar, kaçış süresini kısaltır ve karmaşayı önler.

Bu sistemlerin en önemli özelliklerinden biri, otonom çalışabilme ve senaryoya uygun yönlendirme sunabilmeleridir. Yani, bir çıkış kapısının dumanla kapandığını algılayan sistem, yönlendirme işaretlerini otomatik olarak alternatif kaçış yoluna çevirir.
Bu akıllı yönlendirme sayesinde insanların yangınla teması en aza indirilir ve güvenli bölgelere ulaştırılması sağlanır.

Başlıca yönlendirme elemanları:

  • Aydınlatmalı kaçış işaretleri

  • Dinamik yön levhaları

  • Sesli uyarı sistemleri

  • Tahliye planlarıyla entegre acil çıkış butonları

Tahliye Sürecinde Zaman Yönetiminin Önemi

İlk 90 Saniyede Alınan Kararlar Hayat Kurtarır

İnsan Yoğunluğu ve Güzergâh Planlaması

Yangın tahliyesinde zaman, kelimenin tam anlamıyla hayatla ölüm arasındaki çizgidir. Yangının başlamasından sonraki ilk 90 saniye içinde doğru karar verilmezse, duman yayılımı ve sıcaklık artışı nedeniyle tahliye ciddi şekilde sekteye uğrar.
Bu yüzden yönlendirme sistemlerinin sadece görsel değil, akustik ve sezgisel unsurlarla da desteklenmesi gerekir.

Ayrıca tahliye yollarının genişliği, çıkış sayısı ve bina kullanım türü, tahliye planının merkezinde yer alır. Kalabalık yapılarda kademeli tahliye (önce alt katlar, sonra üst katlar gibi) hayati önem taşır.
Bunların tamamı yangın mühendisliği hesaplarıyla önceden planlanmalı, simülasyonlarla test edilmelidir.

Etkili tahliye için gerekenler:

  • 1 metreden dar olmayan çıkış koridorları

  • Işıklı yönlendirme sistemleri

  • Asansör yerine merdiven tahliyesi

  • Eğitimli personel ve tatbikatlar

Yönlendirme Sistemleri ile Bina Otomasyon Entegrasyonu

Senaryo Tabanlı Uyarı ve Kaçış Mekanizmaları

Duman, Isı ve Hareket Sensörlerinin Rolü

Modern binalarda, yönlendirme sistemleri yalnızca sabit ışıklı tabelalardan ibaret değildir. Bunlar, bina otomasyon sistemleri ile entegre biçimde çalışır.
Örneğin, bir duman sensörü belirli bir bölgeden yoğunluk algıladığında, oraya çıkan çıkış levhası otomatik olarak kapatılır ve başka yöne yönlendirici ışıklar aktif hale gelir.
Bu sistemler, yangın senaryosunun farklı versiyonlarına göre programlanabilir.

Ayrıca tahliye sürecinde basınçlandırma fanları, duman damperleri, acil aydınlatmalar ve sesli yönlendirme sistemleri de devreye girer. Böylece sistem bütünsel ve dinamik bir tahliye süreci oluşturur.

Bina otomasyonu ile entegre çalışan unsurlar:

  • Yangın algılama panelleri

  • Acil yönlendirme LED sistemleri

  • Yangın merdiveni havalandırma kontrolü

  • Akıllı kapı kilidi serbest bırakma sistemleri

Yönetmeliklere Göre Yönlendirme Sistemi Gereksinimleri

Kaçış Yolu Işıklandırması ve Elektrik Bağımsızlığı

Yılda En Az Bir Defa Test ve Tatbikat Zorunluluğu

“Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” gereği, her binada yeterli sayıda acil çıkış, yönlendirme levhası ve tahliye planı bulunmalıdır. Bu sistemlerin 24V DC bağımsız güçle çalışması, elektrik kesilse bile işlevsel olmaları zorunludur.
Ayrıca her yıl en az bir kez yapılması gereken yangın tatbikatları ile bu sistemlerin işlevselliği test edilmelidir.

Standartlara göre gereklilikler:

  • EN 1838 standardına uygun aydınlatma

  • Kaçış yollarının net genişliği ≥ 1 metre

  • 60 dakika bağımsız çalışabilen sistemler

  • Acil aydınlatma + yönlendirme bütünlüğü

bottom of page