top of page

Yangın Gaz Dedektörleri

Gaz Dedektörlerinin Tanımı ve Temel Çalışma Prensibi

Görünmeyen Tehlikeleri Tespit Eden Yaşam Koruyucu Sistemler

Zehirli ve Patlayıcı Gazlara Karşı İlk Savunma Hattı

Gaz dedektörleri, havada bulunması tehlike arz eden yanıcı veya zehirli gazların varlığını algılayan elektronik cihazlardır. Bu sistemler, ortamda insan duyularıyla fark edilemeyen gaz birikimlerini tespit ederek önceden uyarı verir ve potansiyel bir patlama ya da zehirlenmenin önüne geçer.

Dedektörlerin çalışma prensibi, ortam havasındaki gaz yoğunluğunu ölçen özel sensörlere dayanır.
Bu sensörler genellikle aşağıdaki gazları algılamak için geliştirilmiştir:

  • Metan (CH₄)

  • Propan (C₃H₈)

  • Karbon monoksit (CO)

  • LPG, doğalgaz, hidrojen (H₂), amonyak (NH₃)

Bu cihazlar genellikle sesli-ışıklı alarm, otomatik ventilasyon tetikleme ve yangın sistemlerine entegrasyon gibi işlevlerle desteklenir. Özellikle kapalı, havalandırması zayıf alanlarda kritik rol oynarlar.

Kullanım Alanları ve Dedektör Tiplerine Göre Uygulama Seçimi

Endüstriyel ve Konut Tipi Sistemlerde Farklı Yaklaşımlar

Hangi Gaz Nerede Risk Oluşturur? Hangi Dedektör Nerede Kullanılır?

Gaz dedektörlerinin kullanımı yapılara ve ortamdaki risk türüne göre değişir.
Yanıcı gazlara karşı kullanılan dedektörler ile zehirleyici gazlara karşı geliştirilenler farklıdır.

Başlıca kullanım alanları:

  • Konutlar: Karbon monoksit ve doğalgaz dedektörleri

  • Endüstriyel tesisler: Çoklu gaz algılayıcı sistemler (LPG, metan, hidrojen)

  • Otoparklar: Egzoz gazı (CO, NOx) dedektörleri

  • Kazan daireleri ve mutfaklar: Doğalgaz dedektörleri

Ayrıca dedektörler sabit ya da taşınabilir olabilir. Sabit sistemler sürekli izleme sağlar; taşınabilir dedektörler ise kişisel güvenlik için kullanılır.

Gaz Dedektörü Montajı ve Konumlandırma Kuralları

Gazın Fiziksel Özelliği Montaj Yüksekliğini Belirler

Hafif Gazlar Tavana, Ağır Gazlar Zemine Yakın Algılanır

Gaz dedektörlerinin verimli çalışabilmesi için gazın yoğunluğuna göre uygun konumda monte edilmesi gerekir.
Doğalgaz (metan gibi hafif gazlar) yukarıya, LPG ve propan gibi ağır gazlar ise yere yakın birikme eğilimindedir.

Montaj ilkeleri:

  • Metan: Tavandan 30 cm aşağıya monte edilir

  • LPG: Zeminden 30 cm yukarıya monte edilir

  • CO: Solunum seviyesine yakın konumda yer almalıdır

  • Dedektör, menfez ve havalandırma çıkışlarından uzak olmalıdır

  • Kurulum yerinde sürekli hava akışı olmamalıdır

Montajdan sonra test spreyleri ile doğrulama yapılmalı ve yerleşim krokileri yangın sistemleriyle entegre edilmelidir.

Periyodik Bakım, Test ve Kalibrasyon Süreci

Yanıltıcı Sonuçlara Karşı Sensör Doğruluğunun Sürekli Kontrolü

Gaz Algılama Hassasiyeti Zamanla Değişebilir

Gaz dedektörlerinin en önemli unsuru hassasiyet seviyesidir. Bu seviyeler zamanla düşebilir veya kirlenmiş sensör yüzeyleri algılama performansını olumsuz etkileyebilir.

Bakım ve test aşamaları şunlardır:

  • Sensörün test gazı ile doğrulanması

  • Sıfırlama (kalibrasyon) işlemi

  • Sensör ömrü kontrolü (genelde 2–5 yıl)

  • Alarm ses seviyesi testi

  • Panel entegrasyon sinyali izleme

Testler genellikle üretici tavsiyelerine göre 6 ayda bir veya yılda bir yapılır. Özellikle endüstriyel ortamlarda bu sıklık artırılmalıdır.
Tüm bakım işlemleri kayıt altına alınmalı, sertifikalı test raporları düzenlenmelidir.

bottom of page